مصارف صنعتی روغن کنجد
روغن کنجد تا حدودی در صنایع استفاده می شود. تنها بخش کوچکی از روغن کم عیار برای ساخت صابونها، عطرها، رنگها، حشرهکشهای مبتنی بر پیرتروم و برای مقاصد مختلف دیگری که روغنهای غیرخشککننده عموماً برای آنها استفاده میشوند استفاده میشود.
کمبود نسبی و قیمت بالای آن معمولاً آن را برای استفاده صنعتی در مقیاس بزرگ غیر قابل رقابت می کند. روغن کنجد اساس بیشتر روغنهای معطر یا معطر را تشکیل میدهد، زیرا در معرض فاسد شدن یا جامد شدن نیست و طعم یا بوی نامطلوبی ندارد. در صنعت عطرسازی از روغن کنجد به عنوان تثبیت کننده استفاده می شود.
روغن معطر را می توان از دانه های کنجد خیس شده که با لایه هایی از گل های معطر پوشانده شده اند و به مدت 12 تا 18 ساعت روی آن قرار داده اند استخراج کرد. یک کیلوگرم گل معطر برای معطر کردن 6 لیتر روغن کنجد کافی است. روغن کنجد فعالیت هم افزایی با حشره کش هایی مانند پیرتروم و روتنون دارد. وجود روغن کنجد غلظت سم حشره مورد نیاز برای ایجاد مرگ و میر 100 درصدی را کاهش می دهد. فعالیت هم افزایی روغن کنجد به وجود سزامول و سزامولین نسبت داده شده است.
کنجد
روغن کنجد با فشار دادن دانه های روغنی بو داده به دست می آید و به عنوان روغنی با طعم طبیعی بدون تصفیه مصرف می شود. روغن کنجد و روغن زیتون اتکا نیز بدون بو دادن با پرس استخراج می شود و به عنوان روغن بکر فروخته می شود. نسخه تصفیه شده روغن نیز برای سس سالاد استفاده می شود. تعدادی از آنتی اکسیدان های محلول در چربی از دانه های کنجد جدا شده اند، از جمله سزامینول، سزامولین، و پینورزینول. روغن کنجد حاوی مقادیر قابل توجهی (تا 1.5٪) از این لیگنان های کنجد است. تصور می شود که لیگنان های موجود در روغن کنجد مسئول خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی آن هستند.
استخراج و فرآوری روغن
روغن کنجد در کاربردهای خوراکی مختلف، به عنوان حلال برای تزریق عضلانی و در تولید داروها، عطرها، لوازم آرایشی، کرم ها، روان کننده ها، حشره کش ها و قارچ کش ها استفاده می شود. در دانهها، روغن کنجد در بدنههای روغنی که عمدتاً از تریاسیل گلیسرولها تشکیل شدهاند، ذخیره میشود که توسط لایهای از فسفولیپیدها که در پروتئینهای کپسولهکننده، یعنی اولئوزین، کالئوزین و استرولئوزین قرار گرفتهاند احاطه شدهاند. می توان انواع مختلفی از روغن کنجد را استخراج و فرآوری کرد که از نظر خواص و زیست فعالی بسیار متفاوت هستند. می توان دانه های کنجد را با فشار سرد به دست آورد تا روغن کنجد بکر بدست آید که برتر از روغن های استخراج شده با حلال است. روغنهای کنجد خام (تصفیهنشده) و روغن حیوانی محلی گاهی حاوی سطوح بالایی از اسیدهای چرب آزاد هستند و طعم مشخصی دارند که در چندین کشور آفریقایی مورد استقبال قرار میگیرد، اما مصرفکنندگان غربی آن را بسیار قوی میدانند. مطالعه ای توسط Ajibola و همکاران. (1993)، با استفاده از پرس آزمایشگاهی، نشان داد که عملیات حرارتی ملایم (40 تا 85 درجه سانتیگراد) برای کاهش رطوبت، بازده استخراج روغن را افزایش میدهد. نفت خام دارای مشخصات زیر است: رنگ Lovibond 5 ¼ (18-30 زرد، 2.5 قرمز)، ضریب شکست در 20 درجه سانتی گراد (1.473-1.477)، نقطه ذوب (3- تا -6 درجه سانتی گراد)، ویسکوزیته در 37.8 درجه C (39.6 سانتی استوک) و یک چرخش نوری دکستر. روغن های خام و تصفیه شده به طور قابل توجهی با توجه به ترکیب اجزای جزئی، به ویژه لیگنان ها متفاوت هستند.
در کشورهای غربی، روغنهای کنجد خام را تصفیه میکنند (خنثیسازی، سفیدکنندههای اسیدی و بویزدایی) برای تولید چندین درجه روغن کنجد تصفیهشده، که هر کدام رنگ روشن و طعم و مزهای ملایم دارند. این روغن با نفت خام بسیار متفاوت است به خصوص از نظر محتوای لیگنان و ترکیبات منحصر به فرد روغن کنجد (معظمی و همکاران، 2007). در کشورهای خاور دور (مانند چین، ژاپن و کره)، دانههای کنجد را قبل از استخراج روغن برشته میکنند (180 تا 220 درجه سانتیگراد).
روغنهای کنجد استخراجشده از دانههای برشته شده به دلیل تشکیل محصولات ناشناخته واکنش Maillard که بهطور قابلتوجهی به پایداری اکسیداتیو شدید این روغنها کمک میکنند، رنگ قرمز دارند. روغنهای دانههای برشته شده نیز از نظر طعم و مزه در مقایسه با روغنهای بکر و تصفیهشده تفاوت قابل توجهی دارند. با توجه به این تفاوت ها، مهم است که به طور خاص توضیح دهیم که چه نوع روغن کنجد و روغن فلفل قرمز در هنگام مطالعه یا گزارش اثرات آن مورد بررسی قرار می گیرد. متأسفانه، چندین گزارش ادبی این اطلاعات حیاتی را مشخص نمی کنند.